Enerji Yönetimi ve Sürdürülebilir İmalat - Dr Murat Sönmez
Enerji Yönetimi ve İleri Malzemeler & Sürdürülebilir İmalat Araştırma Grubu ODTÜ Kıbrıs SEES
Dünyadaki doğal kaynaklar kısıtlı ve sonlu, eko sistem olumsuz yapay etkilere çok duyarlı, hatta etkinin boyutuna göre tamamen veya kısmen çöküp tahrip olabilir yapıdadır. Birçok ülkede halen toplam enerji kullanımının %80-85 i yüz milyonlarca yılda oluşabilmiş fosil yakıtlardan karşılanmaktadır. Bu kullanım sanayi devriminden beri artarak devam etmektedir. Mevcut bilinen fosil yakıt rezervlerine bakıldığında bu kaynakların yakın gelecekte tükeneceği öngörülmektedir. Gelecekte fosil yakıtların yerini alacak yeni güvenilir enerji kaynakları bulunana kadar fosil yakıtların tükenmesini geciktirmek, fosil yakıtların kullanılabilir enerji türlerine dönüşümünün yol açtığı hava kirliliğinin azaltılması, imalat maliyetlerinin düşürülebilmesi için dönüşümlerin gerçekleştiği sistem ve süreçlerin enerji dönüşüm verimliliğinin arttırılması etkili bir yol olarak ortaya çıkmaktadır. Enerji dönüştürme ve enerji kullanım verimliliğinin arttırılması Enerji Yönetiminin esas konusunu teşkil etmektedir. Enerji yönetiminde kuruluşların faaliyetlerindeki verim artışının, ürün kalitesini olumsuz etkilemeden, iş güvenliği ve ürün güvenirliliğini bozmadan, çevreyle uyumlu bir şekilde sağlanması amaçlanır. Enerji yönetiminden sorumlu yöneticilerin iyi eğitilmiş, disiplinler arası çalışmaları yürütebilecek deneyimli kişiler olması gerekmektedir. Enerji yöneticilerinin yetiştirilmesinde üniversiteler lisansüstü programlar açarak ve veya daha kısa süreli sertifika kursları düzenleyerek görev alabilirler. SEES Enerji Yönetim araştırma grubu, öncelikli olarak enerji yöneticisi yetiştirmede üniversitenin alt yapısını oluşturmaya yönelik olarak Türkiye, KKTC ve diğer bazı ülkelerin konuyla ilgili hukuki yapılarının incelenmesini ve fizibilite çalışmasının yapılmasını amaçlayan tez çalışma konularını önermektedir. Yapılacak çalışmalar ışığında, yaşam boyu öğrenim yaklaşımında, kurulması düşünülen ODTÜ KKK Sürdürülebilirlik Merkezinin altında Enerji Yöneticisi Yetiştirme Kursu yapılandırılması söz konusu olabilecektir.
Güncel konulardan birisi olan Sürdürülebilir İmalatta, kullanılmakta olan mühendislik malzemelerinin tükenme sürelerinin uzatılabilmesi için daha uygun tasarımlar yapılmasıyla, ürünün istenen özelliklerinin, daha az malzeme kullanılarak, iş güvenliği ve sağlığını olumsuz etkilemeden sağlanması esas amacı teşkil etmektedir. Daha az hammadde kullanılması, enerji yönetiminin amacına da katkı sağlamaktadır. Malzemenin ham maddeden son haline gelinceye kadar kullanılmış olan enerji, süreçte gereken su, imalatın daha az malzeme kullanılarak yapılması sayesinde ürün başına daha az tüketilmiş olacaktır. Bu başlık altında SEES Sürdürülebilir İmalat çalışma grubu bilgisayar destekli tasarım ve imalat ortamlarında sürdürülebilirlik analizlerinin de yapılması konularında çalışmalar önermekte, mevcut modüllerin öğretilmesini amaçlamaktadır.
Doç. Prof. Dr. Murat Sönmez Enerji Yönetimi Araştırma Grubu ve İleri Malzemeler ve Sürdürülebilir Üretim Araştırma Grubu'nun üyesidir. Araştırmalarını Enerji tasarrufu, enerji yönetimi, teknik eğitim, bilgisayar destekli tasarım ve imalat işleri üzerinde yürütmektedir.