Yaz Stajı
STAJ PROGRAMI KURALLARI
EEE 300-400 dersleri, öğrencilerin edindikleri teorik bilgilerin uygulamalarını göz-lemleme, mesleki deneyimlerini artırma, mühendislik pratiği, çalışma koşulları ve iş yaşamını yerinde tanıyarak mezuniyet sonrası bilinçli kariyer tercihi yapmasına yar-dımcı olma amacını taşıyan mühendislik derecesi için yapılması zorunlu stajlardır. Staj derslerinin amacı ve uygulama esasları arasıda belirtilmiştir. Gerek staj yeri seçilirken, gerekse staj sırasında aşağıdaki hususlara uyulması gerekmektedir.
- EEE 300 stajının amacı ve kapsamı
- EEE 400 stajının amacı ve kapsamı
- Yaz stajı süresi ve yaz stajı yapılabilecek zamanlar
- Staj yapılabilecek kurumlar
- Yaz staj raporu formatı
- Örnek yaz stajı raporu
- Yaz Stajı Rapor Değerlendirme Usulü
- Yaz staj raporu kapak sayfası
- Yaz staj performans raporu 1. kopya
- Yaz staj performans raporu 2. kopya
- Yaz stajı ile ilgili diğer esaslar
EEE 300 stajının amacı ve kapsamı
Bu staj en az 4 dönemini başarılı şekilde tamamlamış öğrencilerimiz içindir. Staj ağırlıklı olarak bir gözlem stajı olup, staj kapsamında atölye tipi işlerin (lehimleme, kablaj, kart çizme, temel ölçü aletlerini kullanarak ölçme, elektrik mühendisliği aletlerini çalıştırma vb.) yapılması, aktivitelerin düzgün raporlanması beklenmektedir. Bunun ötesinde tasarım, test gibi aktif katılım gerektiren bir çalışma yapılmışsa, bu çalışma da raporda anlatılmalıdır. Bu stajın beklenen çıktısı öğrencinin staj süresince edindiği iş yetenekleri ve gözlemlerdir.
Stajda gözlem pasif değil, aktif olmalıdır. Bunun için stajyerin bire bir soru sorabileceği en az bir elektrik-elektronik mühendisiyle çalışması çok önemlidir. Atölye tipi işleri gerçekleştirirken bunların hangi mühendislik projesine ve nasıl katkı koyduğu anlaşılmalıdır. Mühendislik uygulamasında teknik detaycılığın önemi EEE 300’de kavranmaya başlamalıdır. Kavranan detaylar rapora yansımalıdır.
EEE 400 stajının amacı ve kapsamı
Bu staj en az 6 dönemini başarılı biçimde bitirmiş öğrencilerimiz içindir. Bu stajda da gözlem ön planda olmakla beraber donanım, kart tasarımı, üretim hattı çalışmaları, kalibrasyon, kalite testleri gibi aktif katılım gerektiren görevlerde yer alınması, işin bütünlüğün içindeki öneminin kavranması ve edinilen tecrübenin düzgün şekilde raporlanması beklenmektedir. Bu stajın beklenen çıktısı gözlemlere ek olarak kart tasarımı, devre tasarımı, yazılım, veri incelenmesi vb. mühendislik niteliği taşıyan işlerdir.
EEE 300’de olduğu gibi işle ilgili teknik bilgi detaylarının özümsenmesi için aktif gözlemlemeyi ve birlikte çalışılan mühendisi aktif dinlemeyi (sorular sorarak, gereken yerlerde ek araştırma yaparak) çok iyi uygulayabilmek gerekmektedir. EEE 400 safhasında öğrencinin katkı koyduğu mühendislik projesini okulda öğrendiği teoriyle, bir veya birkaç elektrik-elektronik mühendisliği yan alanıyla ilişkilendirmesi de gerçekleşmelidir. Mühendislik uygulamasında teknik detaycılığın önemi EEE 400’de iyice kavranmalı, staj raporu teknik detaylarla desteklenmelidir.
Yaz stajı süresi ve yaz stajı yapılabilecek zamanlar
Stajın süresi en az 40 iş günüdür. Normal olarak 2. sınıftan sonraki yaz tatilinde en az 20 gün (EEE 300) ve 3. sınıftan sonraki yaz tatilinde en az 20 gün (EEE 400) olarak iki ayrı tatil dönemi içinde yapılır. Zorunluluk halinde 3. sınıftan sonra aynı tatil dönemi içinde toplam 40 gün olarak yapılabilir. Staj yapılırken önce EEE300 ve sonra EEE400 stajları yapılmalıdır. Yani EEE300 bir sonraki staj olan EEE400 için “prerequisite/Önkoşul” dur.
Eğitim dönemi içinde (öğrencinin ders aldığı herhangi bir dönemin ders ve final sınavlarını kapsayan süre) staj yapılamaz. Bu nedenle yaz okulunda ders alacak öğrencilerin staj yapacakları dönemi yaz okulu tarihlerine göre ayarlamaları gerekmektedir.
Öğrenciler yaptıkları stajı zamanında bildirmeli ve zamanında EEE300/400 dersine kayıt olmalıdır: Bir yılın yazında staj yapmış ve o yılın sonbahar döneminde staj dersine kayıt olmamış bir öğrenci aynı staj için daha sonraki dönemlerde hak talebinde bulunamaz. Yani stajın yapıldığı tarihi takip eden ilk dönemde söz konusu stajın dersine kayıt olmak zorunludur.
Staj yapılacak kurumdaki faaliyetin Elektrik ve/veya Elektronik mühendisliği ile ilgisi olması esastır. Staj yapılacak kurumda (Bu kurum büyük bir işletme ise bu işletmenin stajın yapıldığı alt bölümünde) en az iki elektrik ve/veya elektronik mühendisi olması gerekir.
Üniversiteler (Laboratuvarlar, idari kısımlar vb) staj yeri olamaz. Yurt dışındaki üniversitelerde yapılacak olan stajlar kabul edilmektedir. Üniversite arazisi içindeki üniversiteden bağımsız kuruluşlar (Teknokent, TÜBİTAK Enstitüleri, KOSGEB vb.) staja uygun kurumlar olarak onaylanabilir.
Genel olarak staj yapılacak işletmenin faaliyetlerinin öğrencinin o ana kadar aldığı ve/veya bir sonraki yılda alacağı dersler ile ilişkili olması arzu edilir. Bu başlamda yaz stajlarının yapılabileceği yerlerin faaliyetleri arasıda belirtilmiştir.
2. Sınıf Stajı (EEE 300)
2. Sınıf yaz stajı yapılacak işletmelerdeki elektrik ile ilgili faaliyetlerin temel elekt-rik, elektronik, elektromanyetik bilgilerini almış olan öğrencilerin anlayabileceği faaliyetler olması arzu edilir. Bu staj süresince arasıda listelenmiş faaliyetlerin birkaçının gözlenmesi beklenmektedir.
- Elektrik tamir işleri
- Elektrik makinaları: Jeneratörler, jeneratör tahrik makinaları, transformatörler, akümülatörler, şalterler ve rölelerin üretildiği ya da bakımının yapıldığı yerler
- Elektrik sistemleri: Aydınlatma, AG enerji dağıtımı ve bağlantıları, elektrik makinaları yerleşim kumanda ve kontrol projeleri
- Isıtma, havalandırma, iklimlendirme
- Elektrik ile ilgili ölçümler, ölçü aletleri
- Elektronik devre imalatı
3. Sınıf Stajı (EEE 400)
3. Sınıf yaz stajı yapılacak kurumdaki elektrik-elektronik mühendisliği faaliyetleri-nin uzman mühendislik bilgi ve deneyimi içermesi arzu edilir.
- Elektrik tesislerinde emniyet
- Elektrik santralleri, ana trafo (İndirici) merkezleri
- OG, YG enerji nakli, yük akışı planlaması
- OG, YG Güç sistemleri koruması
- Bilgisayar donanım mühendisliği ve bilgisayar ağ sistemleri
- Ölçü sistemleri ve telemetri
- Komünikasyon sistemleri ya da diğer gelişmiş elektronik sistemlerin tasarım, operasyon ya da üretimi
- Kontrol mühendisliği
Bizden stajyer öğrenci talep eden kurumların listesi ODTÜ EEE staj web sayfasında yer almaktadır. Bu kurumlarda staj yapmayı tercih ediyor olsanız bile kurumun yukarıdaki özelliklere sahip olduğundan emin olunuz.
- Rapor, yaz staj programına ve yaz staj ilkelerine uygun olarak yazılmalıdır.
- Rapor, İngilizce olarak, bilgisayarda yazılmış ve gerekli imla ve dilbilgisi kuralları düzeltildikten sonraki şekliyle teslim edilmelidir. Basit İngilizce kurallar hatalarının çoğunlukta olduğu bir rapor değerlendirmeden geçirilmeden tekrar yazılmak üzere öğrenciye geri verilecektir.
- Raporlar ciltlenmiş dosyalar içinde teslim edilmelidir, zarf ve naylon cepler içinde teslim edilen raporlar değerlendirilmeyecektir
- Başlıklar numaralandırılmış (1,2,3,…) büyük ve kalın harflerle sayfanın ortasına yazılmalıdır. Alt başlıklar ise yine numaralandırılmış (1.1, 1.2, 1.3,….kalın ve küçük harflerle yazılmalıdır. Resimlerin çizimleri mühendislik standartlarına uygun olarak yapılmalıdır.
- Her rapor aşağıdaki bölümleri kapsamalıdır:
- (a) İÇİNDEKİLER: Konular ve bulundukları sayfa numaraları verilmelidir.
- (b) KURULUŞ HAKKINDA BİLGİLER: Aşağıda sıralanan bilgiler verilmelidir:
- Kuruluşun adı
- Kuruluşun yeri
- Kuruluşun organizasyon şeması ve staj yapılan grubun bu organizasyondaki yeri
- Kuruluşta ve özellikle staj yapılan proje grubundaki mühendislerin sayısı ve kuruluı içindeki görevlerinin açıklanması
- Kuruluşun asıl çalışma konusu ve staj yapılan grubun burdaki yeri
- Kuruluşun çok kısa tarihçesi
- (c) GİRİŞ:Bu bölümde yaz stajının konusu ve amacı hakkında kısa bilgiler verilecektir.
- (d) RAPOR:İkinci ve üçüncü yıl öğrencileri için yukarıdaki bölümlerde verilen beklentilere uygun olarak işletmede gözlenmiş ve yapılmış her şey mühendislik ayrıntılarına dikkat ederek açıklanacaktır. Yapılan atölye/tasarım işleri ve diğer teknik katkılar kronolojik sırayla anlatılmalı ve mümkün olduğu kadar haftalık iş programı çözünürlüğü kullanılmalıdır. Yapılan mühendislik işleri ve analizlerinin raporda detaylı ve teknik yazım diline uygun olarak anlatılması gerekmektedir. Gereken yerlerde şemalar, tablolar, resimler eklenmeli ve açıklanmalıdır. Ders kitaplarında bulunabilecek elektrik-elektronik teorik bilgileri kuru bir şekilde tekrarlanmayacaktır. Ancak edilinen tecrübe bağlamında katılınan mühendislik aktivitesini açıklayıcı nitelikte olmak üzere teoriyle kısa ilişkilendirmeler yapılması önemle teşvik edilmektedir. Kullanılan teknik kaynaklara atıf yapılmalıdır (wikipedia bilgileri teknik kaynak olarak kabul edilmemekte-dir). Açıklanan detayların önce staj sırasında birlikte çalışılan mühendisle paylaşılması ve şirket için rekabet avantajı sağlayacak, sır olarak kabul edilen kısımların detaylandırılmaması uygun olacaktır.
- (e) Tablolar, çizimler ve resimler raporun içinde bahsi gecen sayfada gösterilmelidir. Öğrenci tarafından çekilmeyen/çizilmeyen resimler ve diğer materyalin nereden alındığı ve kaynağı düzgün bir şekilde gösterilmelidir ([1], [2], [3], …)
- (f) SONUÇ: Bu bölümde yaz stajından elde edilen veriler ve beceriler değerlendirilecek, işletme teknik çalışma yönünden incelenecek ve uygun öne-rilerde bulunulacaktır. Son olarak mühendislik kazanımları detaylı olarak sıralanacaktır. “Gerçek hayatla okulun farkını anladım” türünde genel ve kişisel teknik kazanımları yansıtmayan yorumlardan kaçınılmalıdır.
- (g) EK: Bütün diğer destekleyici veriler, tablolar ve resimler bu bölümde sunulacaktır. Sunulan ek bilgiler raporu destekleyici nitelikte olmalı ve bunlara rapor içinde açıklayıcı atıflar yapılmalıdır. Yazılan raporla ve stajyerin kişisel tecrübesiyle ilişkisi açık olmayan ek bilgiler kullanılmamalıdır.
Yaz Stajı Rapor Değerlendirme Usulü
- Staj raporları Ekim ayının ikinci haftası son iş gününe kadar Mühendislik Sekreterliği’ne teslim edilmelidir.
- Staj rapor değerlendirmesi iki aşamalı olacaktır. İlk aşamada staj raporları öğretim üyeleri tarafından değerlendirilecek ve stajın istenen kriterleri sağlamış olduğu görüldüğü takdirde rapor sahipleri geçer not alacaktır.
- İlk aşamada yetersiz bulunan raporlar Aralık ayının ilk haftası son iş gününe kadar öğrencilere geri verilecek ve raporlarda gerekli değişikliklerin yapılması için bir aylık ek bir süre tanınacaktır. Bu süre sonunda (Ocak ayının ilk haftası son iş günü) öğrenciler raporlarını teslim edecek ve staj çalışmalarını EEE Mühendisliği Bölümü tarafından oluşturulan bir kurul önünde sunacaklardır. Bu değerlendirme sonunda sunum ve rapor gereken ölçütleri sağlıyor ise öğrenci dersten geçer not alacaktır. Aksi takdirde öğrenci yaz stajında başarısız sayılacaktır.
Yaz stajı ile ilgili diğer esaslar
- Yaz stajı teorik eğitim alınacak bir yer değildir. Staj süresinin eğitim, kurs, ders çalışmak vb. gibi faaliyetler ile geçirilmemesi gerekir. Öğrencinin o işletmedeki teknik faaliyetlere katılması ve bu konuda aktif gözlem yapması beklenir. Bu bağlamda stajın büyük bir kısmının katalog ya da broşür incelemek gibi işlerle geçirilmemesi gerekir. Bu gibi çalışmalar ancak ana faaliyetlere ve gözlemlere tamamlayıcı olarak değerlendirilebilir.
- Yine yaz stajında öğrencinin bir bilgisayar dili öğrenmesi veya bir dilde sadece program(lar) yapması kabul edilemez. Bu çalışmalar ancak öğrencinin de katıldığı daha kapsamlı projenin bir parçası olabilirler.
- Staja başlayacak her öğrencinin bir Staj Defteri olmalıdır. Öğrenci staj süresince programa göre yürüttüğü çalışmalarını günü gününe not eder ve bunlardan staj raporunu uygun formata göre hazırlarken yararlanır. Öğrenci Staj Raporunu, stajı takip eden dönem için kayıt yapılırken Program Staj Komitesince tanımlanmış kurallar ve süreç çerçevesinde teslim eder. Bu kurallara ve sürece uymamış olan öğrencilerin stajları yapılmamış sayılır. Stajlarını başarı ile tamamlayan öğrencilerin staj raporlarını öğrencilere geri verip vermeme program kurullarının kararına bağlıdır.
- Yaz stajını yapıyorken eğer staj ortamında mühendislik kapsamı çok zayıf ise ve mühendislikle ilgili yapacak bir şey bulamıyorsanız, bunu staj yaptığınız birimde amirinize bildirmeniz ve bu problemi çözmeniz gerekir. Eğer sorunlar çözülmü-yorsa, yeni bir staj yeri bulmakla yükümlüsünüz. Staj dönemi sırasında yapacak bir iş bulmayıp, başka staj yeri de bulmayanların staj raporunda staj yerinin olumsuzluğu ve yapacak bir iş olmadığını mazeret olarak açıklaması stajın geçerliliğini sağlamaz. İyi bir staj yeri bulmak sorumluluğu da, başarısız bir stajın temel sorumluluğu da stajı yapan öğrenciye aittir.
- Yaz staj raporları olanaklar ölçüsünde yaz stajındaki temel faaliyete göre seçilmiş bir öğretim üyesi tarafından değerlendirilir. Hangi stajın hangi öğretim üyesi tarafından değerlendirileceği ilan edilir ya da öğrenciye bildirilir.
- Yaz stajını değerlendiren öğretim üyesi gerekli gördüğünde öğrenciden (stajda not tuttuğu) Staj Defterini, ya da staj raporu yazarken kullanılan bazı dokümanları isteyebilir.
- Düzgün bir formatta, kapsamlı ve anlaşılır bir Teknik Rapor hazırlayabilmek bir mühendis için çok önemlidir. Yaz staj raporları öğrenciler için bu konuda bir ilk deneyimdir. Bu yüzden raporlar içerik, kullanılan dil, sunuş ve rapor hazırlamadaki titizlik açılarından değerlendirilir.
- Uluslararası öğrenci değişim programlarına katılan öğrencilerin stajları: Öğrenci, değişim programına katılmak üzere yurtdışına gitmeden önce yazın Türkiye’de stajını yapabilir ve yaz sonunda raporunu yazıp değişim programı koordinatörüne teslim eder. Aynı biçimde firmadan staj yaptığı ve geçer not aldığına dair onayı da alıp koordinatör ve öğrenci işlerine bilgilerin ulaşmasını sağlar. Değişim programı koordinatörü, staj raporu ve formları öğrenci işlerine aynı yaz döneminin sonunda ulaştırır. Öğrencinin staj raporu dönem başında diğer normal staj raporlarıyla beraber değerlendirmeye alınıp sorunsuzsa geçer not verilir, sorunlu ise düzeltme vb. konusunda koordinatöre bilgi ulaştırılır. Ko-ordinatör öğrenciye ulaşarak bilgileri aktarır ve öğrenci gerekli düzeltmeleri yapıp koordinatöre (ya da ilgili staj jürisine) ulaştırır. Öğrenci söz konusu sonbahar döneminde EE300/400 dersine kayıt olmaz (değişim programındaki üniversitede kayıtlıdır), ancak değişim programından geri döndüğü ve ODTÜ’de derslere kayıt olduğu ilk dönem bu derse kayıt olur ve daha evvel verilen S ya da U notu o za-man bilgisayar sistemine işlenir ve geçerlik kazanır.
- Stajda yaptığınız işi olduğu gibi yazın. Yaptığınız işe katkısı olanları mutlaka belirtin. Abartılı raporlar veya yapılmayan işlerin sunulduğu raporlar değerlendirme aşamasında sizlere geri dönecektir. Karmaşık görünen mühendislik tasarımları, tek başına incelendiğinde basit görünen bloklardan oluşmaktadır. Stajda yaptığınız iş basit görünse de önemini anlayıp, bütünlüğün içindeki yerini belirtmeniz ve yaptığınız işi rapor formatında, abartısız şekilde gözlemleriniz ve çıkardığınız sonuçlarla birlikte aktarmanız başarılı bir staj için yeterlidir.